-
1 armus
ī m.2) передняя лопатка (у животных), плечо (equi H, PM; leonis PM)ex umeris armi fiunt O — человеческие плечи становятся плечами животного ( при превращении Гиппомена и Аталанты в львов)3) бок -
2 dejicio
dē-jicio, jēcī, jectum, ere [ jacio ]1) сбрасывать, сваливать, низвергать (aliquem de ponte in Tiberim C; de saxo L и saxo T; d. aliquem equo V); валить, опрокидывать ( arbores vi ventorum dejectae Dig); разрушать, рушить (d. statuas C; muros L; monumenta templaque H); обрушить ( elatam securim in caput alicujus L)d. lacrimas Prp — проливать слёзыd. crines T — в беспорядке распустить волосыd. se in mare Nep — броситься в море2) пускать ( equum in viam L)3) срывать ( libellos C)6) бросать (sortem L, Cs, V); отбрасывать, удалять ( quantum măli de humana condicione C)7) очищать (alvum Cato, CC)d. alvum superiorem Cato — извергать с рвотой8) отнести, прибить ( navem ad inferiorem partem insulae Cs)9) опровергать ( omnia negotia Sen); отвергать, отклонять (senatūs consulta Spart)10) опускать, потупить (vultum V, Sen; oculos Q etc.)11) уложить, убить (paucis dejectis Cs; d. feras QC)12) сбить ( avem ab alto caelo V)13)а) свергнуть ( jugum servīle a cervicibus C); согнать, прогнать, отбросить (d. hostes muro Cs)б) выбить (praesidium loco munīto H; exercitum ex cartellis L); вытеснить (d. aliquem de agro communi C; de possessione fundi Dig)d. de gradu (statu) C — привести в замешательство, выбить из колеи14) отвергнуть домогательства, лишить надежды (на что-л.) (d. aliquem aedilitate, praetura C; honore L или de honore C)d. aliquem L, C — отклонить чью-л. кандидатуру15) отвращать, удалять (d. multum mali de humana condicione C); отводить (d. oculos ab или de aliquo)si tantulum oculos dejecerimus C — если мы немного отведём взоры, т. е. стоит нам хоть на минуту утратить бдительность16) отклонить, отговорить, разубедить (d. aliquem de sententia C) -
3 demergo
dē-mergo, mersī, mersum, ere1)а) погружать, опускать ( candens ferrum in gelidum imbrem Lcr)in corde cerebrove demersus mens C — душевная жизнь, тесно связанная с сердцем и мозгомб) потопить, пустить ко дну (naves L, QC; navigia PM; triremem hostium bAl)3) вонзать ( gladium alicui Ap)4) втягивать ( colla umeris St)5) сажать ( stirpem Col)6) удручать, угнетать ( aliquem L)8) поздн. заходить, садиться ( sol demergit MF) -
4 demissus
1. dēmissus, a, umpart. pf. к demitto2. adj.1) спускающийся, висящий, обвислый (umeri Ter; a tires V); ниспадающий ( laena demissa ex umeris V)2) низменный, низкий (loca Cs; ripae bAl)3) опущенный, поникший, понуренный (caput C, Cs)4) глубокий ( vulnus Sen)5) тихий, приглушённый ( vox V)6) скромный, смиренный, простой (sermo d. atque humilis C)7) малодушный, тж. подавленный, приунывший, унылый (oratio AG; animus C) -
5 demo
dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere [ de + emo ]1) снимать (barbam C; caput gladio QC; juga bobus H; e suis umeris amictum O); вынимать ( secures de fascibus C); срывать ( pomum ex arbore Cato)2) избавлять, освобождать (d. alicui onus L, molestiam Ter, acerbam necessitudinem Sl)d. silentia furto O — раскрыть кражуclauditatem d. Ap — излечить от хромоты3) отнимать, устранятьdempto fine O — без конца4) отнимать, вычитатьunā unciā demptā Vr по — вычете одной унцииpartem solido d. de die H — урвать часть рабочего дня ( для отдыха) -
6 dependeo
dē-pendeo, —, —, ēre1) висеть, свисать, ниспадать ( ex umeris V)mālo d. Su — быть подвешенным к мачтеd. collo alicujus Sen — повиснуть у кого-л. на шееnec d., nec propendere Pl — не весить (т. е. не быть) ни больше, ни меньше2) вызываться, причиняться, зависеть (d. ex hoc mălo Sen; a veniente die O)3) возникать, происходитьorigine alicujus verbi d. O — этимологически происходить от какого-л. слова4) склоняться, клониться ( in deteriora Sen) -
7 destringo
dē-stringo, strīnxī, strictum, ere1) срывать, обрывать (bacam myrti Col; frondem O); сдёргивать, стягивать ( tunicam ab umeris Ph)d. gladium( ensem) C, H etc. — обнажать меч3) соскабливать ( curvo ferro M)4) гладить, поглаживать (d. se PM); слегка задевать, касаться (d. aequora alis O; d. pectus sagittā O; destricta lēvi vulnere cutis Sen)5) изливать ( amaritudinem PM); обрушивать ( severitatem suam in aliquem Sen); злобно критиковать, разносить (scripta alicujus Ph; aliquem mordaci carmine O) -
8 fero
I tulī(арх. tetulī), lātum, ferre1)а) носить (faces in Capitolium C; nomen alicujus C, H, Su); нести (aliquid umeris H, Pt)leve fit, quod bene fertur, onus погов. O — тяжесть, которую умело носят, становится лёгкойб) производить, пождать (terra fruges fert C; olea fert fructum Q)ventrem f. L, Vr — находиться в состоянии беременностиaliquem f. Tib — быть беременной кем-л.aliquem alicui f. поэт. Sil — рожать кого-л. кому-л.ventus ferens V, Sen, O etc. — попутный ветерarma f. posse Cs — быть способным носить оружие (быть годным к несению военной службы)signa f. Cs — выступать в поход (ср. 5.)signa in hostem f. L, тж. f. manum Lcn — идти на врагаpedem f. V — ступать, ходитьgradūs ingentes f. O — делать большие шагиaetatem bene f. Pt — казаться моложе своих лет (не поддаваться старости)quod putas annum secum tulisse? Pt — сколько ему, по-твоему, было лет?se f. или ferri — идти, двигаться, мчаться, нестись, устремляться ( alicui obviam C)omni cogitatione ferri ad aliquid Nep — стремиться к чему-л. всеми помысламиfatis incertus feror V — веления рока мне неизвестны2) поднимать, воздевать ( caelo manus H); возносить, воссылать ( preces Junoni V)centuriam f. C — получать голоса в центурииf. repulsam C — получать отказ (провалиться на выборах)ille crucem scelēris pretium tulit, hic diadēma впоследствии погов. J — за (одно и то же) преступление тот был распят на кресте, а этот получил наградуvictoriam ex aliquo f. L — одержать победу над кем-л.4)б) похищать, грабить (f. et agere L)aliquid impune Cs (inultum Ter) f. — совершив что-л., остаться безнаказаннымanimus fert O, Su — душа влечёт, т. е. хочется ( aliquid facere)5) приносить, подносить, преподносить (argentum ad aliquem Pl; alicui tribūtum L, QC; praemia V)alicui oscula f. O — целовать кого-л.signa f. V — давать (делать) знак (ср. 1.)finem alicui (alicujus) rei f. V etc. — положить конец чему-л.alicui luctum f. L — причинять кому-л. скорбьaliquem (in) oculis f. C — горячо любить кого-л.6) вести ( iter fert ad portum Cs)se f. — вести себяconsulem se f. T — разыгрывать из себя консулаse f. alumnum alicujus Ap — объявлять себя чьим-л. питомцем7) показывать, обнаруживатьapertissime aliquid (prae se) f. C — открыто выражать (обнаруживать, выставлять напоказ) что-л.avum Marcum Antonium f. Su — иметь в числе предков Марка Антонияimaginem alicujus f. Pl — выдавать себя за кого-л.8) выносить, сносить, переносить, терпеть, выдерживать (aliquid aequo animo Ter; impĕtum hostis Cs; plāgas silentio C; miserias Ter; aliquem Ter, C etc.)moleste f. de aliquo C — жалеть кого-л.non feram, non patiar, non sinam C — (этого) я не потерплю, не допущу, не позволюsententiam decernentis non tulisse Pt — не согласиться с мнением судьи (ср. 12.)9) оказыватьsuprema cinĕri f. V — отдавать последние почести праху (покойного)si vestra voluntas feret C — если вы позволитеalicui opem auxiliumque f. C — оказывать кому-л. помощь (помогать)alicui fidem f. V — оказывать кому-л. доверие10) сообщать, доносить, докладывать (vera, responsum alicui V)11) предлагать, вноситьf. aliquam C — предлагать кого-л. в жёныcondiciones f. L — предлагать (ставить) условияlegem (rogationem) f. C — вносить законопроектf. de aliquā re (ut) C, VP — вносить предложение о чём-л. (чтобы)f. sententiam (suffragium) C — подавать голос ( при голосовании)jus omnibus latum Sen — общеобязательный закон12) гласить, определять, требоватьf. sententiam de aliqua re Sen — выносить приговор (решать вопрос) о чём-л. (ср. 8.)quid res, quid tempus ferat C — (то), чего потребуют обстоятельства и времяnatura fert, ut... C — природой установлено, что...13)а) говорить, разносить, распространять (famam L, T, O etc.)б) восхвалять, прославлять (bella sermonibus L; aliquem laudibus in caelum C)14) думать, обдумывать, размышлять (dic, quid fers Pl)de Lentulo sic fero, ut debeo C к — Лентулу я отношусь так, как должен (относиться)id consilio ante f. debemus C — мы должны заранее обдумать этоII fero dat. /abl. sg. к ferus -
9 gesto
āvī, ātum, āre [intens. к gero ]1) нести ( puerum in manibus Ter); носить (arma umeris L; gemmam digito PM)in utero g. (sc. partum) PM — быть беременнойaliquem in sinu (in oculis) g. Ter — души в ком-л. не чаять2) приносить, доносить, сообщать ( verba Sen); распространять, разглашать ( crimina Pl)3) pass. gestari ехать, ездить (vehiculo, equo PJ)nunc gestemur! Sen — ну, поедем!4) ( крайне редко) передвигаться на носилках (в паланкине) Su -
10 illido
il-līdo, līsī, līsum, ere [ laedo ]1) ударять (aliquid alicui rei, aliquam rem или in (ad) aliquam rem V, QC etc.); хлопать ( manum umeris Sen); ушибить, стукнуть ( caput foribus Su); задеть ( vulnus manu C)dentes labellis i. Lcr — впиваться зубами в губы2) толкать, принуждать, направлятьaliquem pelăgo i. VF — заставить кого-л. заняться мореходством3) разбивать, ломать ( crura Vr); раздавливать ( serpens illisa C) -
11 infundo
īn-fundo, fūdi, fūsum, ere1) вливать (aquam in vas C etc.); наливать (alicui poculum H; aquam in manūs Pt); подливать ( lucernis occidentibus oleum Pt)2) внушать, влагать, внедрять ( aliquid in animum C); вносить, распространять ( vitia in civitatem C)3) наносить, причинять ( detrimenta civitati Just)5) наводнять, med.-pass. стекаться, нахлынуть6) смачивать, напитывать, пропитывать (aliquid aceto Col, comam aliquā re Sid); med.-pass. вливаться, проникать ( portūs usque in sinūs oppidi infusi C) или растекаться, распространяться (infusae tenebrae Sil); проливать ( lumen suum alicui rei SenT)sole infuso (sc. terris) V — когда рассвело7) сыпать, насыпать, бросать ( gemmas litori QC); засыпать ( hordea jumentis lassis J)umeris infusa capillos (acc. graec.) O — (Медея) распустившая волосы по плечам8) pass. infundi прильнуть9) обрушивать ( vim sagittarum alicui QC); забрасывать (aliquem monitūs i. Pers) -
12 involito
—, —, āre [intens. к involo ]1) летать, порхать, носиться (над) (i. terris Eccl) -
13 latus
I lātus, a, um part. pf. к fero II lātus, a, um1) широкий (via C etc.; clavus Dig; flumen Cs); высокий ( frons PJ); имеющий в ширину (с acc., gen. или abl.)fossa quinque pedes lata Cs — ров шириной в пять футовl. (ab umĕris Su) — широкоплечий (l. et lacertosus vir Col)2) обширный (regnum L; fines Cs)4) протяжный, растянутый, протяжно произносимый ( verba C)5) пространный, обстоятельный, подробный (oratio C, PJ); содержательный ( disputatio C)6) серьёзный, тяжкий ( culpa Dig)7) большой, крупный ( latis pecuniis conquisītus Ap)8) строгийIII latus, eris n.1) сторона (insulae, villae Cs); мат. сторона ( triangulum aequis lateribus constituere Q); грань ( crystallus sexangulis nascitur lateribus PM); стена, стенка (domūs H; fossae Cs); борт ( navis O)l. mundi H — страна света2) бокlatĕris (latĕrum) dolor C, H etc. — боль (колотьё) в бокуl. dare VF — подставлять бокa latere (in l.) C etc. — вбок, в сторонуnunquam ab alicujus latere discedere C (haerēre или junctum esse lateri alicujus Just, тж. lateri adhaerēre L) — не отходить от кого-л.l. alicujus (alicui H) tegere L — идти (сопровождать кого-л.) с левой стороны3) фланг (dextrum exercitūs l. Cs; a lateribus circumveniri Sl)4) склон, скат (ardua latera Atlantis V)5) грудь или лёгкие ( aliquid voce magnā et bonis lateribus suadere C)6) окружение, близкие, друзьяa latere alicujus esse (ad latus alicujus sedēre) L — быть близким с кем-л.ille tuum dulce l. M — этот твой задушевный друг7) телоl. fessum longā militiā H — тело, уставшее от долгих военных трудовl. metiri H — измерять ростhoc l. H — ego -
14 obnitor
ob-nītor, nīsus (nīxus) sum, nītī depon.1) упираться (alicui rei V, L, Nep)o. umeris V — напирать плечом -
15 rejicio
rē-jicio, jēci, jectum, ere [re + jacio ]1)а) бросать назад, обратно ( lapides in hostem Cs); закидывать назад (vestem de corpore O; r. manūs ad или post tergum C, PM); сбрасывать ( amictum ex umeris V)fatigata membra r. QC — опуститься в изнеможенииб) med.-pass.2) извергать (sanguinem ore PM; vinum Su)3) гнать назад, отгонять ( capellas a flumine V)4) отбрасывать, отражать (copias in oppidum Cs; hostem ab Antiochiā C); давать отпор (r. audaciam alicujus C)6) отвращать, отворачивать ( oculos V)7) отклонять, отвлекать ( aliquem a libris C)8) отказываться, отклонять от себя, не принимать, отвергать (donum, munus, disputationem C); юр. делать отвод, отводить ( judĭces C)9) отправлять, отсылать (aliquem in illum locum C; r. militem in postremam aciem L; aliquem ad ipsam epistulam C)10) возлагать, поручать, переносить ( rem ad novos consules L)11) направлятьlegatos ad senatum r. L — предложить послам обратиться к сенатуhuc se r. Balbus ap. C — вплотную заняться этим вопросом12) откладывать, отсрочивать ( aliquid in aliud tempus C) -
16 subassentiens
sub-assentiēns, entis adj.идущий на некоторые уступки, отчасти соглашающийся -
17 subeo
sub-eo, iī (īvi), itum, īre1) подходить (под), подползать, забираться, укрываться (in aliquid, aliquid или alicui rei)s. tectum Cs — войти в домs. virgulta QC — забраться под хворост или в кустыcurrum s. V — быть впряжённым в колесницу2) входить, вступать, проникать (s. lucos V, H или luco V)s. aquas O — погрузиться в воду3) в(о)сходить, подниматься, взбираться, влезать (in montera L; iniquissimum locum Cs; adversum flumen QC); всходить, давать всходы ( herbae subeunt V); вырастать ( barba subit M)5) подходить, приближаться, подступать (ad muros C, muros L и muro V; portae и ad portam L)s. tonantem St; — обратиться к громовержцуs. palmae V — приближаться к победе6) подкрадываться, подбираться ( lumina fessa sopor subit O)7) приходить в голову, вспоминаться ( subiit cari genitoris imago V)8) овладевать, охватывать, обуревать (paenitentia subit aliquem QC; cogitatio animum subit L)9) следовать, становиться на место, сменять ( primae legioni tertia subiit L); приходить на смену, наступать ( subiit argentea proles O)10) подпадать под власть, переходить, доставаться ( clarum subit Alba Latinum O)11) брать на себя, взваливать на себя, поднимать, нести (s. dorso onus H; aliquem umĕris V)12) принимать на себя, подвергаться, претерпевать, переносить, испытывать (s. periculum, labores, injuriam C)s. poenam C etc. — подвергнуться наказаниюs. crimen Hirt — принять на себя винуs. condiciones C, T — принимать условияsubeundae pro re publicā tempestates C — невзгоды, которые приходится переносить ради общего блага. — см. тж. subitus -
18 sublevo
sub-levo, āvī, ātum, āre1) приподнимать, поднимать (aliquem ad pedes stratum C); подпирать (sinistrā mentum rhH.); поддерживать, держать, носить ( aliquem umeris PM)s. se Cs — подняться, встать2) поддерживать, помогать (defendere et s. aliquem C; s. patriam pecuniā Nep)3) облегчать, ослаблять, понижать, смягчать, уменьшать (pericula C; laborem Cs; calamitatem, odia C; metum T) -
19 subvecto
sub-vecto, āvī, —, āre [intens. к subveho ]перевозить ( aliquid cymbā V); доставлять, переносить ( saxa umeris V) -
20 sustineo
sus-tineo, tinuī, tentum, ēre [ teneo ]1)а) поддерживать (amicum fortunā C; quos fortuna premit Lcn; aliquo auxilio sustineri Sen); служить опорой, подпиратьaēr volatūs alĭtum sustinet C — воздух поддерживает полёт пернатых, т. е. служит опорой при полётеб) держать ( aliquid manu O)2) удерживать, подхватывать ( labentem C)se s. (a lapsu) Cs, L — удержаться от падения, устоять на ногах3)а) выдерживать, нести (onus H; aliquid dentibus Pt)bovem vivum umeris s. C — носить живого быка на спинеб) носить на себе ( vestem O)4) выносить, терпеть ( perpetuum dolorem C); нести, оплачивать ( sumptum litis Dig); переносить (poenam C; aestatem Hirt)5) брать на себя, выполнятьhonorem s. Sl — занимать постpersonam s. C — выполнять рольThaĭda s. J — играть роль Таидыpersonam alicujus s. Dig — выступать чьим-л. представителемs. munus in re publicā C — нести (выполнять) государственную повинность6) содержать, питать, кормить ( nepotes V)7) поддерживать, (с)охранять, оберегать ( civitatis dignitatem C)s. animos pugnantium L — поддерживать бодрость (в) сражающихся8) выдерживать, держаться, не уступатьs. res gravissimas C — справиться (совладать) с труднейшими деламиsustinebunt se tot senatoribus non credidisse? C — хватит ли у них решимости не поверить стольким сенаторам?s. impĕtum hostis Cs — устоять против натиска неприятеляexercitus s. non potuit Cs — войско не смогло держатьсяnec ultra sustinuēre (= sustinuerunt) certamen Galli, quin terga verterent L — галлы не смогли дольше выдержать боя и обратились в бегствоs. aliquem rogantem Brutus ap. C — не уступать чьим-л. просьбамsenatus querentes eos non sustinuit L — сенат не устоял против их просьб, т. е. уступил их просьбам9) задерживать, сдерживать, останавливать (equos C, Cs; exercitum Cs)s. dextram alicujus ab aliquā re V — отводить чью-л. руку от чего-л.undam de flumine cavis palmis s. V — зачерпнуть пригоршней воду из рекиs. signa L — остановиться с войскомs. remos C — перестать грестиs. impetum irae Sen — подавить приступ гневаse s. ab aliquā re C — воздержаться от чего-л.10) задерживать, откладывать, затягивать ( aliquid in noctem L и ad noctem Cs)s. bellum consilio L — преднамеренно затянуть войнуs. extremum diem fati O — оттягивать (отдалять) день (своей) кончины
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Acephale (Volk) — Acephale aus der Weltchronik von Hartmann Schedel. 1493. Acephale (auch Blemmier) sind ein kopfloses Fabelvolk, das seit in der Antike in Literatur und Kunst vorkommt und im Mittelalter sehr populär wurde. Man stellte sich solche monströsen… … Deutsch Wikipedia
Aeneis — Vergil liest vor Augustus und Octavia aus der Aeneis. Historiengemälde von Jean Joseph Taillasson aus dem Jahr 1787 Die Aeneis (veraltet auch Äneide) ist das von Vergil auf der Grundlage früherer Überlieferungen gestaltete Epos von der Flucht des … Deutsch Wikipedia
Aeneïs — Die Aeneis (veraltet auch Äneide) ist das von Vergil auf der Grundlage früherer Überlieferungen gestaltete Epos von der Flucht des Aeneas aus dem brennenden Troja und seinen Irrfahrten, die ihn schließlich nach Latium führen, wo er zum Stammvater … Deutsch Wikipedia
Auf den Schultern von Giganten — Das Gleichnis von den Zwergen auf den Schultern von Riesen (oder: Giganten) ist ein Versuch, das Verhältnis der jeweils aktuellen Wissenschaft und Kultur zur Tradition und zu den Leistungen früherer Generationen zu bestimmen. Aus der Sicht… … Deutsch Wikipedia
Auf den Schultern von Riesen — Das Gleichnis von den Zwergen auf den Schultern von Riesen (oder: Giganten) ist ein Versuch, das Verhältnis der jeweils aktuellen Wissenschaft und Kultur zur Tradition und zu den Leistungen früherer Generationen zu bestimmen. Aus der Sicht… … Deutsch Wikipedia
Der Sturz des Ikarus — Dädalus und Ikarus, Relief in der Villa Albani (Rom) Ikarus (bekannt auch unter seinem latinisierten Namen Icarus, griechisch Íkaros) war in der griechischen Mythologie der Sohn des Dädalus (griechisch: Daidalos; lateinisch: Daedalus). Beide… … Deutsch Wikipedia
Ikaros — Dädalus und Ikarus, Relief in der Villa Albani (Rom) Ikarus (bekannt auch unter seinem latinisierten Namen Icarus, griechisch Íkaros) war in der griechischen Mythologie der Sohn des Dädalus (griechisch: Daidalos; lateinisch: Daedalus). Beide… … Deutsch Wikipedia
Zwerge auf den Schultern von Riesen — Darstellung, Anfang 15. Jahrhundert Das Gleichnis von den Zwergen auf den Schultern von Riesen (oder: Giganten) ist ein Versuch, das Verhältnis der jeweils aktuellen Wissenschaft und Kultur zur Tradition und zu den Leistungen früherer… … Deutsch Wikipedia
Äneide — Die Aeneis (veraltet auch Äneide) ist das von Vergil auf der Grundlage früherer Überlieferungen gestaltete Epos von der Flucht des Aeneas aus dem brennenden Troja und seinen Irrfahrten, die ihn schließlich nach Latium führen, wo er zum Stammvater … Deutsch Wikipedia
Äneis — Die Aeneis (veraltet auch Äneide) ist das von Vergil auf der Grundlage früherer Überlieferungen gestaltete Epos von der Flucht des Aeneas aus dem brennenden Troja und seinen Irrfahrten, die ihn schließlich nach Latium führen, wo er zum Stammvater … Deutsch Wikipedia
Schild — Jemanden auf den Schild heben: ihn an die Spitze stellen, ihn zum Führer einer Bewegung machen, ihn groß herausstellen. Die Redensart beruht auf dem altgermanischen Brauch, den neuerwählten Fürsten auf den Schild zu erheben und ihn dreimal vor… … Das Wörterbuch der Idiome